Το πρώτο αντεπιχείρημα που άκουσα.

Ήταν το μακρινό, πλέον, 2011 όταν άκουσα το πρώτο αντεπιχείρημα ενάντια στα δημοψηφίσματα πρωτοβουλίας πολιτών: θα έθεταν σε κίνδυνο την ενότητα της κυβερνητικής πολιτικής. Το διατύπωσε ένας συμπολίτης μας που είχε ενταχθεί στην αριστερά τη ζέουσα δεκαετία του 70.

Ήδη το 11, τα έμπειρα στελέχη του Συνασπισμού, γνώριζαν πως υπήρχαν σοβαρές πιθανότητες να κυβερνήσει το κόμμα τους. Δεν γνώριζαν όμως αν, στο πολιτικό σκηνικό της γενικευμένης επίθεσης ενάντια στην κοινωνική κατάσταση της πλειοψηφίας των πολιτών, ήταν ή όχι δυνατή η εμφάνιση ενός κινήματος πολιτών που θα έθετε επί τάπητος το κρίσιμο ερώτημα σχετικά με το ποιος δικαιούται να έχει τον τελευταίο λόγο στις πολιτικές αποφάσεις, οι πολίτες ή οι αντιπρόσωποί τους. Μου έκανε, λοιπόν, τη χάρη εκείνος ο φίλος, ο παλιός αριστερός, να πει το πρώτο πράγμα που τον ενοχλούσε σχετικά.

Δεν είπε απλά ότι αφαιρούσε ο θεσμός το ανεξέλεγκτο της κυβέρνησης. Είπε και γιατί έπρεπε μια κυβέρνηση να αφήνεται ανεξέλεγκτη για τέσσερα χρόνια στη δράση της. Για ν’ αποφύγει πισωγυρίσματα και ελιγμούς. Η πολιτική αποτελεσματικότητα θα τρωθεί αν λαμβάνονται αντιφατικές αποφάσεις. Δηλαδή άλλα να νομοθετεί η κυβέρνηση και τ’ αντίθετα, να υπάρχει κίνδυνος, ν’ αποφασισθούν απ’ τους πολίτες στα δημοψηφίσματα.

Κλασσικός πατερναλισμός. Οι πολίτες δεν γνωρίζουν. Δεν έχουν τη συνολική εικόνα. Επιπλέον οι πολίτες δεν γνωρίζουν το καλό τους. Το καλό τους το ξέρει η πολιτική ελίτ. Κι ακριβώς γι’ αυτό θα πρέπει ν’ αφήνεται απερίσπαστη στο έργο της. Τι κι αν με κάποιες συγκεκριμένες πολιτικές αποφάσεις διαφωνεί η πλειοψηφία των πολιτών; Δεν γνωρίζουν. Στο κάτω κάτω θ’ αναγκαστούν για να μην χάσουν το μείζον, με το οποίο ίσως συμφωνούν, ν’ αποδεχθούν το έλασσον ακόμα κι αν μ’ αυτό διαφωνούν σφόδρα. Το κοινοβουλευτικό παιχνίδι, μάλιστα, έχει την ιδιότητα να οδηγεί και στο αντίστροφο. Ο πολίτης αναγκάζεται όντας πολιτικά αδύναμος, ν’ αποδεχθεί το μείζον με το οποίο διαφωνεί για να μη χάσει, έστω, το έλασσον.

Τα ζήσαμε και τα ζούμε όλ’ αυτά. Παραμένει, όμως, αναπάντητο το ερώτημα: είναι δυνατόν ν’ απαντήσουμε πολιτικά;

Αλεξόπουλος Διονύσης