Επιτρέπεται η συζήτηση την ώρα του πολέμου;

Στις ολιγαρχίες δεν επιτρέπεται. Στις δημοκρατίες, αντιθέτως, όχι μόνο επιτρέπεται αλλά και επιβάλλεται.

Κι αυτό διότι στις ολιγαρχίες ο ρόλος των πολιτών είναι να υπακούν κι όχι να συμμετέχουν.

Η δημοκρατία υπερτερεί των ολιγαρχιών διότι έχει αναπτύξει διαδικασίες διαλόγου και πειθούς των πολιτών. Δεν τις αναζητά την ώρα της κρίσης. Τις έχει αναπτύξει και τις λειτουργεί ήδη απ’ τον καιρό της ειρήνης. Όπως λέει και μια ασιατική παροιμία «Όσο περισσότερο ιδρώσεις στον καιρό της ειρήνης τόσο λιγότερο θα ματώσεις στον καιρό του πολέμου».

Για άλλη μια φορά αποδείχθηκε πως στη χώρα μας η διαδικασία διαλόγου και πειθούς μεταξύ των πολιτών είναι ανεπαρκής.

Στη συνέχεια του κειμένου θα προσπαθήσω να ανασυστήσω ένα πολλοστημόριο αυτού του αναγκαίου διαλόγου γύρω απ’ την αντιμετώπιση της πανδημίας ο οποίος δυστυχώς δεν διεξάγεται στο φως της ημέρας.

Δύο διαφορετικοί τρόποι αντιμετώπισης της πανδημίας:

1ος τρόπος: Γενικευμένη καραντίνα για να επιβραδυνθεί η διασπορά του ιού και να μην διαλυθεί απ’ την πίεση το εν πολλοίς απισχνασμένο, απ’ τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές, δημόσιο σύστημα υγείας.

2ος τρόπος: Τίθενται σε αυστηρή καραντίνα για όσο διάστημα χρειαστεί

• όλοι όσοι ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες (άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών καθώς και όσοι πάσχουν από σοβαρές ασθένειες)
• όλοι όσοι βγαίνουν θετικοί σε τεστ και είναι φορείς του ιού καθώς και οι επαφές τους.

Ακολουθεί το πολλοστημόριο του αναγκαίου αλλά μηδέποτε γινόμενου διαλόγου.

– H γενικευμένη καραντίνα (1ος τρόπος) θα έχει δυσβάσταχτες συνέπειες. Το σκεφθήκαμε καλά; Υπάρχει δυτική τεχνολογικά ανεπτυγμένη κοινωνία που θα διέλθει, όχι αλώβητη, αλλά έστω χωρίς σοβαρά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα μια πολύμηνη γενικευμένη καραντίνα; Εν τέλει η γενικευμένη καραντίνα είναι ένα μέτρο υπερβολικό και άστοχο.

Ο 2ος τρόπος δεν σημαίνει, όπως κάποιοι βιάζονται να θεωρήσουν, ίσως και λόγω ανυπαρξίας αναλυτικής συζήτησης, αδιαφορία για την ανθρώπινη ζωή. Αντιθέτως θέτει σε πρώτη μοίρα τη ζωή των ευπαθών ομάδων. Σίγουρα το εγχείρημα θα ήταν και πάλι βαρύ και δύσκολο αλλά τουλάχιστον λιγότερο κοινωνικά επώδυνο απ’ αυτό που γίνεται τώρα.

Ίσως λοιπόν, να αρκούσε για την αντιμετώπιση της πανδημίας ο 2ος τρόπος. Αν οι ευάλωτοι και οι φορείς που θα ανακαλύπτουμε με τα τεστ είναι αυστηρά περιορισμένοι γιατί να έχουμε, στη χώρα μας, 60.000 νεκρούς όπως ειπώθηκε;

– Δεν μπορεί όμως …. Η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών [σ.σ. με εξαίρεση (;) την Ταϊβάν, την Ν. Κορέα, την Ισλανδία, τη Σερβία και κάποιες ακόμα;] για να εφαρμόζουν την γενικευμένη καραντίνα κάτι θα ξέρουν.

– Μπορεί όμως και να μην ξέρουν τίποτα. Το να λαμβάνεις τα μέτρα σου με βάση την χειρότερη εκδοχή δεν είναι τις περισσότερες φορές η σοφότερη επιλογή. Σ’ αυτή την περίπτωση δεν θα έπρεπε στη διάρκεια του βίου μας να βγαίνουμε απ’ τη πόρτα του σπιτιού μας παρά σπάνια. Η ζωή είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο. Πρέπει πάντα να σταθμίζουμε το πιθανότερο και το πιο επιθυμητό. Συμπεριλαμβανομένων και ηθικών παραμέτρων.

– Τότε όμως γιατί προχωράνε σε γενικευμένη καραντίνα ακόμα και με απαγόρευση της άσκοπης (sic) κυκλοφορίας στους δρόμους;

– Θεωρούν ανέφικτη και αναποτελεσματική τη στοχευμένη καραντίνα του 2ου τρόπου. Αν μολυνθεί από το ιό το 60% του μη ευάλωτου πληθυσμού τότε είναι αδύνατο να μην μολυνθεί και ένα τόσο μεγάλο ποσοστό των ευάλωτων που θα φέρει σε κατάσταση διάλυσης το σύστημα υγείας.

– Μπορεί όμως και να δειλιάζουν μπροστά στην λαϊκιστική επικοινωνιακή καταιγίδα που εξαπολύουν οι κερδοσκοπικές επιχειρήσεις που ελέγχουν τα ΜΜΕ. Ποιος μπορεί να εκτιμήσει με σιγουριά; Ως γνωστόν το πουλί της γνώσης πετά το σούρουπο και τώρα είναι ντάλα μεσημέρι. Υπάρχουν σίγουρα κι εκείνοι στα διευθυντικά κλιμάκια των δυτικών κοινωνικών που δεν ανησυχούν σχεδόν για τίποτα μιας και ξέρουν πως, ό,τι και να γίνει, στο τέλος θα παίξουμε το «πάνω χέρι κάτω χέρι, τίνος είν’ το πάνω πάνω;».

– Δεν πρόκειται για στημένη ιστορία, αλλά για δομική αδυναμία του πολιτικοκοινωνικού συστήματος να αντιμετωπίσει με ρεαλιστικούς όρους την πανδημία. Στο πέρασμα των αιώνων όλες οι κοινωνίες είχαν αυτή τη ‘δομική αδυναμία’. Διέφεραν όμως στις αδυναμίες άρα και στις επιπτώσεις. Σίγουρα, οι ελίτ δεν ήταν έτοιμες να πουν τόσο εύκολα ψέματα στον εαυτό τους και τους άλλους, για να γλυτώσουν την κατακραυγή των λαϊκών μαζών, όσο είναι σήμερα.

Αν γράφω αυτά που γράφω είναι για να σκεφτούμε, τι καλύτερο μπορούμε να κάνουμε την επόμενη φορά.

Ποιοι και πώς αποφασίζουν για το τι θα κάνουμε; Αυτό ήταν είναι και θα είναι πάντα το κεντρικό ερώτημα για κάθε πολιτικό ζήτημα. Τέτοιο είναι και η αντιμετώπιση μιας πανδημίας.

Χρειαζόμαστε ένα συμβουλευτικό (επί της ουσίας αποφασιστικό;) όργανο που θα αποτελείται από όλους τους ειδικούς της χώρας και θα λειτουργεί στο φως της ημέρας. Θα συζητά και θα καταλήγει σε προτάσεις δράσης αφού διαβουλευθεί μπροστά σε όλους τους πολίτες. Τον έλεγχο της διαβούλευσης, την οργάνωση της συζήτησης θα την έχει σώμα πολιτών με αυξημένα προσόντα.